"Mọi thứ ở Nga thực sự không sẵn để chúng ta tận hưởng, mà đôi khi cần rất nhiều nỗ lực để đạt được những mục tiêu của bản thân", Đỗ Hoàng Long (Đại học bang Ivanovo, Liên bang Nga) chia sẻ.

Cộng đồng người Việt

Đúng là phải đi thật xa thì ta mới có thể cảm nhận rõ rệt “tình đồng bào”. Tôi cảm thấy thực sự may mắn khi cộng đồng sinh viên Việt Nam ở thành phố tôi học tập rất đùm bọc, yêu thương nhau. Có lẽ bởi ai cũng ngầm hiểu được những tủi hờn của đứa con phải rời xa gia đình, quê hương, sinh sống ở xứ người.

Sau khoảng 5 tiếng trên xe, chúng tôi về đến ký túc xá. Thu dọn xong đồ đạc, tôi phải thực hiện "lễ ra mắt" trong một căn phòng nhỏ, trên giường, dưới đất, đâu đâu cũng có người ngồi. Góc phòng là nồi cháo thơm phức đã được các nữ "đầu bếp" chuẩn bị sẵn cho tôi. Sau khi ăn bát cháo đầu tiên và mọi người yên tâm là tôi đã lấy lại sức, chúng tôi bắt đầu màn giới thiệu, chào hỏi. Mọi thứ diễn ra rất tự nhiên như chúng tôi đã quen nhau cả chục năm về trước vậy.

Chính từ những ngày đầu tiên như vậy, tôi đã có thể cảm nhận được không khí gia đình trong ký túc. Biết tôi mới sang còn bỡ ngỡ, các anh chị để lại cho tôi rất nhiều đồ dùng thiết yếu (ấm đun nước, chăn ga gối nệm, đồ dùng học tập…). Chúng tôi sau đó có những hoạt động tập thể chung như ngày lễ Halloween, mùng 8/3 và đặc biệt là Tết Nguyên đán. Những người con xa nhà cùng tụ họp lại với nhau, phân chia công việc trang trí phòng ốc, nấu nướng, cốt làm sao để tất cả có một cái Tết ấm cúng nhất dù phải xa gia đình.

Học tập

Về hình thức, cách giảng dạy ở Đại học tại Liên bang Nga tương tự một số trường ở Việt Nam. Chúng tôi có thời khóa biểu cho hai tuần chẵn - lẻ. Một tuần sinh viên sẽ tập trung nghe các bài giảng của giảng viên, tuần tiếp theo là các tiết thực hành (seminar) để sinh viên cùng trao đổi một số vấn đề lớn lên quan đến chủ đề trong bài giảng và phân tích ví dụ liên quan dưới sự dẫn dắt của giảng viên.

Tuy nhiên, theo cảm nhận chủ quan của tôi, dù cách dạy học ở Nga khá "hàn lâm" và nhiều khi "khó nuốt", cách sắp xếp kiến thức của giảng viên rất có hệ thống, bài bản. Điều này giúp sinh viên tập trung học, có một nền tảng kiến thức khá chắc chắn.

Khi học văn, chúng tôi không chỉ tìm hiểu về tác giả, tác phẩm mà còn được giảng viên cung cấp thêm kiến thức nền về thời kỳ phát triển văn học của tác phẩm đó. Tác phẩm được ra đời vào thời kỳ nào, thời kỳ này văn học có những những đặc điểm gì, xu hướng phát triển ra sao. Kiến thức tưởng chừng như khá nặng nhưng thậm chí lại giúp tôi ghi nhớ thông tin về tác giả và tác phẩm một cách dễ dàng hơn rất nhiều. Thực chất, đây chính là phương pháp liên kết trong ghi nhớ. Có thể hiểu đơn giản là khi thông tin về tác phẩm được liên kết với thông tin về tác giả rồi với thông tin về sự phát triển của văn học, các kiến thức sẽ được tổng hợp và chắc chắn hơn. Thậm chí, môn Văn và môn Lịch sử dù tách biệt nhưng lại được dạy song song qua cùng các thời kỳ, hỗ trợ lẫn nhau rất nhiều.

Điều tôi ấn tượng nhất khi được học tập tại đây là tinh thần "tôn trọng ý kiến cá nhân". Tôi còn nhớ như in tiết học thực hành về một tác phẩm văn học, sau khi phân tích và đưa ra kết luận, giảng viên đã hỏi sinh viên trong lớp có đồng ý với kết luận này. Dường như thấy vẻ mặt của tôi không đồng tình lắm, cô quay sang nhìn và tôi đành lí nhí trả lời: "Em chưa thể đồng ý ạ".

Lúc đó, tôi khá ngại, bởi theo tâm lý khi học ở Việt Nam, thứ nhất giáo viên rất ít khi hỏi học sinh có đồng ý với ý kiến của họ hay không. Thứ hai, việc có kết luận ngược với giáo viên trong môn Văn rất hiếm (đơn giản là vì giáo viên thường đọc, còn học sinh hay chép) và cũng không ai biết nếu "tranh luận. Tuy nhiên, lần đó giảng viên đã cho phép tôi trình bày ý kiến cá nhân. Kết luận của giảng viên sau khi nghe ý kiến đó là: "Nào chúng ta hãy cùng tranh luận lại từ đầu".

Đến cuối cùng, tôi cũng đã đồng ý với ý kiến của giảng viên. Điều quan trọng là tôi đã được giảng viên thuyết phục, chứ không phải áp đặt. Tôi hiểu tác phẩm sâu sắc hơn sau khi được nghe các câu trả lời cho câu hỏi phản biện của mình. Và đó mới thực sự là kiến thức của tôi.